Çin ekonomisinin aşırı büyüme tehlikeleri

Çin, özel sektörünü büyütmek için Amerika' nın "satın alma" gücünü kullanırken, Amerika da kamu sektörünü büyütmek için Çin' in "borç verme" potansiyelini kullanıyor.

Yüz milyonlarca Çinli köylü, tarihin en büyük ve en hızlı göçünde, son 30 yılda kırsal bölgelerden şehirlere taşındı. Bunun yürümesi için, Çin hükümeti dolar karşısında ulusal para birimi reminbi' yi (yuan) aşırı düşük oranlarda sabitleyerek ihracatçılarını destekledi. Ek olarak, doğrudan kredi yardımı ve kıyı işletmeleri için ayrıcalıklar da verildi. Böylece şimdiye kadar görülmemiş oranda Çinli, ülkenin geleceğine ortak edildi. Bununla birlikte bu yardımlar kapasite fazlasına yol açtı ve yatırımların "her ne pahasına olursa olsun desteklenmek zorunda" olduğu tehlikeli bir siyaset dinamiği yarattı.
Çin, neredeyse bütün sektörlerinde fabrikalar ve üretim kapasitesi yaratıyor ama son yatırımların yakın bir zamanda kârlı bir hale dönüşüp dönüşmeyeceği henüz belli değil. Otomobil, çelik, yarı iletken, çimento, alüminyum ve emlak sektörlerinin hepsinde aşırı kapasiteye dair işaretler mevcut. Şanghay' ın merkezinde çok sayıda ofis boş duruyor ama inşaatlar yine de devam ediyor. Şimdi ise Çinli planlamacılar satılmayan ürünlerle dolup taşan sektörlerde "yatırıma kısıtlama getirilmesi" gerekliliğinden bahsediyor.
Eğer Çin' in ekonomik mucizesi sert bir kayaya çarparsa, bunun ABD için ne gibi sonuçları olacak?
Çin halkı geleceğinin kapitalizmde olup olmadığını merak ederken, ülkedeki yabancı yatırımcılar da endişelenmeye başlayacak.

Çin, iç sorunlarını halletmek veya ülkedeki çıkar gruplarının gönlünü almak için rezervlerinden daha fazlasını kullanmak zorunda kalabilir. Bugünün rakamları, Çin' in güçlenirken ABD' nin görece olarak zayıfladığını gösteriyor.

EKONOMİK KRİZ ABD İLE ÇİN' E YAKINLAŞMA FIRSATI VERİYOR

Obama, Çin’ deki görüşmelerinde, ABD’ nin yıllardır "insan hakları" konusunda eleştirdiği Pekin’ i yumuşak bir dille övdü ve Sincan olayları gibi insan hakları ihlalleri hakkında tek kelime etmedi.

Gerçek şu ki, Yuan Dolara endeksli. Çin, bunu değiştirmeye kalkarsa doların değeri düşecektir ve bu durum krizle boğuşan ABD için hayırlı olmaz. Dolayısıyla ABD, Çin ve diğer Asya ülkeleriyle ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesini öncelik olarak belirledi.
ABD’ nin Çin’ e duyduğu ilgi de öncelikle ekonomiktir. Çin’ in varlığı Amerikan ekonomisi için hayati durumdadır. Zira Çin, ABD’ ye en çok ihracat yapan ülke konumundadur. Bugün "Amerikan yaşam tarzı" diye bildiğimiz kültür aslında Çinlilerin eseri. Çoğu Amerikan şirketi ve fabrikası Çin’ de üretim yapıyor. ABD, dünyanın en zengin ülkesidir ama Çin yardımıyla! Bir anlamda: "Çin üretiyor ABD tüketiyor!"

Fakat iki ülke ideolojik açıdan bu kadar tamamlayıcı değiller, hatta birbirlerinin karşısında duruyorlar. ABD kapitalizm' i savunurken, Çin sosyalist bir ekonomiyi benimseyerek ve Sovyetler Birliği örneğinden kendine dersler çıkartarak içten yenilenme sürecine girdi. Böylelikle her geçen gün güçleniyor. Çinlilerin dünya ekonomisindeki yeri tartışılmaz; çoğu ülke Pekin ile ekonomik ilişki ve ticari ortaklıklar kuruyor. Dolayısıyla Obama ve Çin Devlet Başkanı Hu Jintao karşılıklı eleştirilerde bulunmak istemiyor.
Çinliler de diğer taraftan Obama’yı kabul ederek birşey kaybetmiyor, zira onlar için Amerika’ yı dizginlemek her
şeyden önemli. Çin’ in iç sorunları Amerika’ nın elindeki bir koz ise, ekonomik krizden zaferle çıkan ve küresel ekonomide eşsiz konumunda bulunan Çin’ in de kendi kozları var!